Thủ tục khởi kiện tranh chấp phân chia di sản thừa kế

Tranh chấp về thừa kế là nội dung tranh chấp tương đối phổ biến trong tranh chấp dân sự, đặc biệt là các tranh chấp liên quan đến việc phân chia di sản thừa kế, vì nó có liên quan trực tiếp đến lợi ích giữa những người có quyền thừa kế.

Việc giải quyết tranh chấp di sản thừa kế là một việc tương đối phức tạp và nhạy cảm do các bên tranh chấp thường có mối quan hệ huyết thống, thân thuộc. Dưới đây là một số kiến thức pháp lý liên quan đến giải quyết tranh chấp về phân chia di sản thừa kế:

1. Quyền khởi kiện tranh chấp về phân chia di sản thừa kế.

Để khởi kiện yêu cầu phân chia di sản thừa kế, trước hết cần xác định những ai có quyền hưởng di sản thừa kế. Theo quy định, có hai hình thức thừa kế là: Thừa kế theo di chúc, và thừa kế theo pháp luật.

Người có quyền thừa kế theo di chúc: Là người được chỉ định trong di chúc để nhận phần di sản do người chết để lại.

Người có quyền thừa kế theo pháp luật: Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế

Cụ thể theo quy định tại Điều 651 thì những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự như sau:

“a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

1. b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
2. c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.”

• Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
• Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
  
  2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp về thừa kế

Theo quy định tại Điều 26 BLTTDS năm 2015 thì tranh chấp về thừa kế tài sản là tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Căn cứ quy định tại Điều 35, Điều 38 BLTTDS năm 2015 thì những tranh chấp về thừa kế thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp huyện, trừ trường hợp đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài thì tranh chấp sẽ thuộc thẩm quyền giải quyết của TAND cấp tỉnh.

Lưu ý:

– Đối với những tranh chấp liên quan đến việc phân chia di sản thừa kế là bất động sản, thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết;

– Trường hợp di sản thừa kế là động sản thì Tòa án có thẩm quyền giải quyết là Toà án nơi bị đơn cư trú, làm việc. Các bên cũng có thể thỏa thuận bằng văn bản yêu cầu Tòa án nơi nguyên đơn cư trú, làm việc giải quyết tranh chấp.

3. Thời hiệu khởi kiện tranh chấp tài sản thừa kế:

Theo quy định tại Điều 623 BLDS năm 2015:

“Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó”.

Thời điểm mở thừa kế là thời điểm người có tài sản chết (Điều 611 BLDS năm 2015)./.:

4. Điều kiện khởi kiện chia di sản thừa kế

Việc khởi kiện vụ án khởi kiện chia di sản thừa kế phải bảo đảm điều kiện khởi kiện theo quy định của pháp luật. Nếu không đáp ứng được các điều kiện này thì việc khởi kiện sẽ bị thất bại. Căn cứ theo quy định tại Điều 192 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, đơn khởi kiện có thể bị trả lại nếu không đáp ứng được các điều kiện:

– Điều kiện về chủ thể khởi kiện: Căn cứ Điều 186 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì: Quyền khởi kiện vụ án Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án tại Tòa án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Theo đó, có thể hiểu người có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm hại có quyền khởi kiện để yêu cầu tòa án bảo vệ mình. Trong tranh chấp chia thừa kế thì người có quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm hại là người thừa kế nên họ là người có quyền khởi kiện.

– Điều kiện về sự việc chưa được giải quyết bởi tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Điều này có nghĩa là nếu sự việc đã được giải quyết bởi Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền rồi thì Tòa án sẽ không nhận đơn khởi kiện nữa.

– Điều kiện về thẩm quyền giải quyết vụ án

– Điều kiện về hình thức và nội dung hồ sơ khởi kiện mà người khởi kiện không sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện theo yêu cầu.

5. Hồ sơ khởi kiện chia di sản thừa kế gồm những gì?

– Đơn khởi kiện chia di sản thừa kế;

– Bằng chứng kèm theo khởi kiện chia di sản thừa kế

Người khởi kiện phải nộp kèm theo đơn khởi kiện các tài liệu, chứng cứ chứng minh yêu cầu khởi kiện là có căn cứ để Tòa án thụ lý vụ án. Tài liệu, chứng cứ phải bảo đảm tính đầy đủ và tính hợp pháp. Các tài liệu, chứng cứ này được liệt kê trong danh mục tài liệu, chứng cứ của nội dung đơn khởi kiện. Về cơ bản, các chứng cứ gồm các nhóm sau:

+ Các giấy tờ chứng minh tư cách của người khởi kiện: đối với cá nhân phải có chứng minh thư, số hộ khẩu hoặc các tài liệu hợp lê khác.

+ Các tài liệu, chứng cứ chứng minh yêu cầu khởi kiện.

• Các giấy tờ về quan hệ giữa người khởi kiện và người để lại tài sản: Giấy khai sinh, Chứng minh thư nhân dân, giấy chứng nhận kết hôn, số hộ khẩu, giấy giao nhận nuôi con nuôi để xác định diện và hàng thừa kế…
• Giấy chứng tử của người để lại di sản thừa kế
• Bản kê khai các di sản.
• Các giấy tờ, tài liệu chứng minh sở hữu của người để lại di sản và nguồn gốc di sản của người để lại di sản,
• Các giấy tờ khác. Biên bản giải quyết trong hộ tộc, biên bản giải quyết tại UBND xã phường, thị trấn (nếu có), tờ khai từ chối nhận di sản (nếu có)

Lưu ý: Người khởi kiện có thể bổ sung tài liệu chứng cứ khác theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án

6. Thủ tục khởi kiện chia di sản thừa kế

Bước 1: Xác định điều kiện khởi kiện và các điều kiện khác

Xác định Tòa án có thẩm quyền giải quyết, cụ thể như sau:

– Xác đinh vụ việc có thuộc một trong các loại việc theo quy định;

– Xác định vụ việc đúng với cấp Tòa án có thẩm quyền giải quyết.

Việc xác định thời hiệu khởi kiện, đánh giá về việc người khởi kiện còn đủ điều kiện khởi kiện theo quy định của pháp luật hay không và căn cứ xác định được luật sư Luật Minh Khuê tư vấn cụ thể đối với từng trường hợp để quý khách hàng áp dụng với vụ việc của mình.

Bước 2: Chuẩn bị chứng cứ, tài liệu chuẩn bị khởi kiện về chia di sản thừa kế

Thu thập chứng cứ để xác định điều kiện khởi kiện vụ án tranh chấp về thừa kế, chứng minh quyền khởi kiện cũng như để bảo vệ quyền và lợi ích trong quá trình tham gia tố tụng vụ án về thừa kế được luật sư Luật Minh Khuê tư vấn cho quý khách hàng đối với từng trường hợp, vụ việc cụ thể.

Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện chia thừa kế

Luật Minh Khuê tư vấn lập hồ sơ khởi kiện vụ án tranh chấp về thừa kế để nguyên đơn nộp cho Tòa án khi khởi kiện vụ án và các vấn đề khác liên quan.

Bước 4: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền

– Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án

– Nộp đơn khởi kiện tới Tòa án qua đường bưu điện

– Trong trường hợp Tòa án xem xét vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Tòa án ra thông báo đóng tạm ứng án phí; Trong trường hợp không thụ lý vụ án thì ra thông báo sửa đổi bổ sung hoặc thông báo không trả lại đơn khởi kiện.

Bước 5: Thực hiện các thủ tục cần thiết sau khi Tòa án ra thông báo thụ lý vụ án

Hòa giải tại Tòa án; Viết Bản tự khai; Tham gia phiên Tòa khi có quyết định đưa vụ án ra xét xử và các vấn đề khác liên quan.

Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Luật Ánh Dương liên quan đến vấn đề: thủ tục khởi kiện chia di sản thừa kế gồm những gì? Mọi thắc mắc chưa rõ hay có nhu cầu hỗ trợ vấn đề pháp lý khác, quý khách hàng vui lòng liên hệ với bộ phận tư vấn pháp luật trực tuyến qua số hotline/zalo: 0906629429 để được hỗ trợ và giải đáp kịp thời. Xin trân trọng cảm ơn!